در مراسم کمیک کان امسال، مهم‌ترین و جنجالی‌ترین خبرها در مورد کمیک‌های آینده‌ی انتشارات دی سی منتشر شدند و یکی از مهیج‌ترین آن‌ها این بود که بالاخره بعد از دو سال انتظار قرار است تا در سال جاری به معمای «سه جوکر» پاسخ داده شود. این معمای عجیب که نخستین بار در آخرین شماره از آرک جنگ دارکساید (Darkseid War) مطرح شد، تا به امروز نه‌تنها در دنیای کمیک به آن اشاره‌ای نشده، بلکه تا همین چند ماه پیش کوچک‌ترین خبری در باب آن منتشر نشده بود. تا اینکه مدتی پیش اعلام شد که «جیسون فیباک» درحال طراحی این کمیک است و سرانجام «جف جانز» اعلام کرد که پاسخ این سوال بزرگ در یک مینی‌سری سه قسمتی تحت زیرمجموعه‌ی بلک لیبل (Black Label) چاپ خواهد شد.
نکته‌ی قابل توجه این است که برخلاف دیگر کمیک‌های بلک لیبل که ارتباطی با دنیای اصلی ندارند، طبق گفته‌ی جف جانز، این داستان در دنیای اصلی دی سی در جریان است و عواقب آن بر رابطه‌ی بتمن و جوکر تاثیر پررنگی خواهند گذاشت. در این مقاله به بررسی تمامی شواهدی که از این داستان در اختیار داریم، می‌پردازیم.
- نکته: لازم به ذکر است که این مقاله از منابع مختلفی الهام گرفته است، از جمله سایت معتبر ComicBook.com، اما تعیین معیارها و بررسی و تحلیل این شواهد توسط نویسنده‌ی وب‌سایت کمیک اسکواد به انجام رسیده است.
این معما از کجا آغاز شد؟
در شماره‌ی ۴۲ از سری کمیک Justice League که طی دوره‌ی The New 52 به چاپ رسید و دومین شماره از آرک جنگ دارکساید به‌شمار می‌رفت، دیدیم که «بتمن» با تصرف صندلی موبیوس این امکان را پیدا کرد تا برای تمامی پرسش‌هایی که در ذهن دارد، پاسخی پیدا کند. او نخست هویت قاتلِ والدینش را با اینکه می‌دانست، از صندلی پرسید و همان‌طور که خودش انتظار داشت، پاسخ صندلی به او شخصی به نام «جو چیل» بود. سپس هویت واقعی جوکر را از صندلی پرسید، اما جواب صندلی بسیار بتمن را متحیر کرد و پس از شنیدن پاسخ، دیگر در مورد آن صحبتی نکرد تا اینکه در شماره‌ی ۵۰ سری Justice League، بتمن به «هال جوردن» می‌گوید که صندلی موبیوس به او گفته است که هویت جوکر مشخص نیست، بلکه سه جوکر وجود دارند.
این معما بار دیگر در اولین صفحات کمیک DC Universe Rebirth مطرح شد و از همان‌جا به‌نظر می‌رسید که یکی از مهم‌ترین رازهای دوره‌ی تولدی دوباره (Rebirth) باشد که قرار است در آینده به آن پاسخ داده شود. نکته‌ی مهمی که در این کمیک مشاهده شد این بود که در مورد فرضیه‌ی سه جوکر، جف جانز داستان‌های مختلف بتمن را به خواننده نشان داد تا اولین حدس و گمان‌ها در مورد سه جوکر در ذهن خوانندگان ایجاد شود. سه جوکری که در عکس بالا مشاهده می‌کنیم به ترتیب (از چپ به راست) جوکرِ خلق شده توسط باب کین و بیل فینگر، جوکر داستان جوک کشنده و جوکرِ دوره‌ی The New 52 به قلم «اسکات اسنایدر» و «گرگ کاپولو» هستند. هرچند که با انتشار کاورِ این مینی‌سری در کمیک کان امسال، معلوم شد که فرضیه‌ی بالا لزوماً درست نیست.
حضور جوکر در جریان تولدی دوباره
به‌جز آرک داستانی The War Of Jokes And Riddles که مربوط به گذشته‌ی بتمن است، تا قبل از کمیک روز های تاریک: کوره (از پیش‌درآمد‌های رویداد متال)، هیچ حضوری از جوکر در سری داستان‌های تولدی دوباره وجود نداشت. پس از رویداد متال، دومین حضور چشمگیر او به شماره‌های ۴۸ و ۴۹ سری کمیک بتمن (که به حوادث قبل از عروسی می‌پرداخت) مربوط می‌شود. پس از آن نیز او را در کنار «بین» و دیگر دشمنان بتمن در صفحه‌ی آخر شماره‌ی ۵۰ دیدیم.
همچنین اخیراً او را در سری جدید «لیگ عدالت» که اسکات اسنایدر نویسنده‌ی آن است، می‌بینیم، اما در هیچ‌کدام از این داستان‌ها کوچک‌ترین اشاره‌ای به وجود سه جوکر نشده است. البته طبق گفته‌ی «تام کینگ»، رویداد متال و سری کمیک‌های لیگ عدالتِ اسکات اسنایدر، در میان شماره‌ی ۴۹ و ۵۰ از کمیک‌های بتمن روی می‌دهند. با این حال، در شماره‌ی ۴۹ از کمیک بتمن، به نکته‌ای بسیار عجیب و سوال‌برانگیز بر می‌خوریم که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
سه جوکرِ موجود در کاورِ منتشر شده از این مینی‌سری به چه داستان‌هایی اشاره می‌کنند؟
اظهارات جف جانز در کمیک کان امسال و کاور منتشر شده از این مینی‌سری به طراحی جیسون فیباک، این امکان را برای طرفداران فراهم آورد تا به هویت این سه جوکر یا حداقل داستان‌هایی که آن‌ها قبلاً در آن حضور داشتند، پی ببرند. جف جانز بیان داشت که این داستان درمورد زخم‌های روحی شدید و درمان نشده‌ای خواهد بود که جوکر در طول تاریخ حضورش برای دیگران به‌وجود آورده است و تاکید کرد که بتمن، «باربارا گوردون»، «جیم گوردون» و «جیسون تاد» نقش مهمی در این داستان خواهند داشت. در کاوری که مشاهده می‌کنید، سه جوکر با سه لباس متفاوت را می‌بینیم که هرکدام از آن‌ها متعلق به یکی از لحظات مهم تاریخ داستان‌های بتمن هستند.
جوکری که دیلمِ خونی را در دست دارد مربوط به داستان مرگی در خانواده (A Death In The Family) در سال ۱۹۸۸ است. در این داستان او جیسون تاد (دومین رابین) و شیلا هی‌وود (مادر واقعی جیسون) را در یک انبار حبس کرد و پس از شکنجه دادن و مجروح کردن شدید جیسون تادبا همان دیلم، انبار را منفجر و هردوی آن‌ها را کشت. البته نکته‌ی قابل ذکر این است که شیلا هی‌وود یک شخصیت منفی است و در واقع کسی بود که جیسون را به جوکر تحویل داد. هرچند قبل از مرگش به بتمن گفت که از کار خود پشیمان است.
جوکری که در پشت همه ایستاده و عصا در دست دارد، مربوط به داستان تحسین شده‌ی بتمن: جوک کشنده (نوشته آلن مور) است. در این داستان دیدیم که جوکر با شلیک یک گلوله به نخاعِ باربارا گوردون، او را فلج کرد و سپس به زندانی کردن و شکنجه‌ی جیم گوردون پرداخت. کت بلندی که جوکر در این کاور پوشیده، دقیقاً همانی است که در رمان گرافیکی بتمن: جوک کشنده به تن داشته است.
جف جانز همچنین در مصاحبه‌ی اخیرش گفت که در این مینی‌سری، صحنه‌ای وجود دارد که یکی از جوکرها با کامیون به سمت کلبه‌ای در جنگل می‌رود و جوکری را می‌بیند که پیراهن هاوایی به تن دارد. جوکری که راننده کامیون است به آن یکی می‌گوید که «این پیراهن مال منه…»؛ پیراهن هاوایی همان پیراهنی است که جوکر موقع ورود به خانه‌ی جیم گوردون پوشیده بود.
دو جوکری که در بالا ذکر شدند، با درد و رنج‌های روحی جیسون تاد و بابارا گوردون ارتباط داشتند. به‌نظر می‌رسد جوکری که در کاور این مینی‌سری جلوتر از همه نشسته است، با خود بتمن ارتباط دارد. ضمن اینکه تصویر این جوکر ادای احترامی است به اولین حضور این شخصیت در دنیای کمیک، یعنی کمیک Bat-Man #1 که در سال ۱۹۴۰ منتشر شد.
هرچند خیلی نمی‌توان در مورد این نسخه از جوکر صحبت کرد، اما با فرض ارتباط او با خودِ بتمن، به‌نظر می‌رسد که او، همان جوکر داستان‌های اسکات اسنایدر (در دوره‌ی The New 52) است؛ چرا که هم بتمن را در آرک مرگِ خانواده (Death Of The Family) شکنجه داد و هم در پایان آرک Endgame، او را کشت. همچنین با توجه به شباهت زیاد آن به تصویر بالا، می‌توان گفت این نسخه از جوکر همانی است که «باب کین» و «بیل فینگر» خلق کرده‌اند و شاید نسخه‌ی اسنایدر نیز با توجه به ریبوت The New 52 همان نسخه‌ی باب کین و بیل فینگر باشد که توسط تبعات The New 52، ظاهر مدرنی به خود گرفته است.
با این وجود، هنوز نمی‌توان گفت نسخه‌ای که در این دو سال اخیر در سری بتمن (به نویسندگی تام کینگ) دیده‌ایم کدام یک از این سه جوکر است. نکته‌ی بسیار مهمی که طرفداران بتمن در این سری متوجه آن شدند، این است که در شماره‌ی ۴۹، زمانی که جوکر و «کت‌ومن» به دلیل جراحت شدید روی زمین افتاده‌اند، جوکر هم به کشتن رابین و هم به صحنه‌ای از رمان گرافیکی بتمن: جوک کشنده که در زیر باران با بتمن می‌خندد، اشاره می‌کند.
این حرفِ جوکر می‌تواند نشان دهنده‌ی این باشد که هر یک از این جوکرها در واقع یک شخصیت هستند. ضمن اینکه جف جانز در مصاحبه‌ی جدید خود، تنها به یک جوکر اشاره کرد و گفت که در پایان این داستان، رابطه‌ی بتمن و جوکر (تنها یک جوکر) برای همیشه تغییر خواهد کرد. این احتمال نیز ممکن است که او فقط به رابطه‌ی گذشته‌ی بتمن و جوکر اشاره کرده باشد و در واقع این سه جوکر تاریخچه‌ی خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته باشند.
